Jehet-uly

Mihriban shepqetlik Tengrim isming bilen bashlaymen.
(Bismillahir-rexmanir rehim).

Tarim Sergari

 

Jehet

Kim kördi béshini, axirini kim,
Hayatliq menbe’i échilmighan sir.
Beziler qilidu Allahdin höküm,
Chüshenmey mahitin, qeyerde ukim.

 

Alla kechürgin

(Muqeddime)

Allani, Wetenni shiriksiz bilip,
Kapirning oqidin alemdin ötken,
Dadamning qénini biperwa untup,
Yashliqni ötküzdim, Alla kechürgin.
Muqeddes Qur’anning «ong közge ong köz»
Digen ayétin ijra qilip men
Zhumudum dadamning qénini éziz,
Düshmenning qénida Alla kechürgin.
Wetendin yiraqda zhighlap we külüp,
Xelqimni depsende qilsimu düshmen.
Sersanliq nispige ejiba könüp,
Yashliqni ötküzdim, Alla kechürgin.
Imansiz bulghap muqeddes méchitni,
Kapirgha islamni depsende qilghan,
Achmidim jehetni untup perzingni,
Kechürgin bendengni imandin azghan.
Yillargha egéship yashliqim qachan,
Ketti aldirap, tapmidim menzil.
Shillemde guna qelbimde iman,
Yandim men sanga Alla kechürgin.
Mini sen yaratting, men ajiz bendeng.
Qilimen namazda aldingda tazim.
Azdim oynudum, sheytan bilen teng,
Qildim men jiq guna, Alla kechürgin.
Bi’iman yoq Weten, Wetensiz iman,
Yoq guman bu heqni emdi chüshendim.
Jandin manga éziz sen ata qilghan,
Wetenning hörliki, Alla ber iman.
Imani kamilning yiltizi chungqur,
Sersanliq yoligha kirmeydu hergiz.
Egmeydu düshmenge bashni u ghurur,
Hörliki Wetenning uninggha éziz.
Allaning jayidur insanning qelbi,
Imanliq insanning Wetendur jayi.
Sersanliq yolida chüshendim buni,
Qanliqdur Wetenning hörlik didari.
Bir izni tekrarlap insan basalmas,
Ah ursam ne payda aqqan yéshimdin.
Siningsiz hey Rebbim qil tewriyelmes,
Dimek, u ézishla sining özengdin.
Ger sheytan oljési ötken hayatim,
Men ajiz bendengde ne guna eytqin?
Yolumni yorutqin, sap qil imanim,
Tewbemni qobul qil, Alla kechürgin.

***

Isming bilen mihriban shepqetlik Alla,
Bashlaymen tepsirni Elehemdulillaa.
Islamning perzi beshdin ibaret:
Alla shiriksiz, Rusul Muhemmet;
Yoqsizgha zakat, besh wax ibadet;
Roza tut, hej qil, qelbingni pak et.
Beshning ichide tapmasdin jehet,
Beziler deydu kireksiz u gep.
Oylapla peqet, «qanliqdur jehet»
Tapmasdin uning menasini izdep.
Beshning ijra’i teriqi jehet,
Menasi tört xil jengdin ibaret.
Birinji qelbi jeng özengge achmaq,
Ikkinji xotungha éniq bisharet.
Üchinji perzentke toghra yol körset,
Törtinji xorliqqa qanliq jeng peqet.
Töwende Alladin élip ijazet,
Nöwetlik achay men menasin jehet.

1
Birinji jehet

Hözridin Allaning qoghlanghan sheytan,
Qelbingdin orun izdeydu herdem.
Oxshashla uninggha ziminda sersan,
Bir zaman jennetdin qoghlanghan adem.
Ger bolsa alemde ikkila sersan,
Künlerning biri tépishar muqerrer.
Shu chaghda insanning qelbide guman,
Allaning menasi, jayidur qeyer?
Muslim elliri ghurbette yatsa,
Kapirla ghurur asmanda uchsa,
Elehemdulilla diyish ornigha,
Ejepmes «Elhemdu,
Iblis» dep salsa.
Chungqur we qiyin Allah menasi,
Berheqdur jayi muslimning qelbi.
Cheksiz qelbi jeng, eqil majrasi,
Échilar Allahning ining mahi1) menasi.
Allah insanning qelbi chiraghi,
Imandur uning heqliq chirayi.
Axiret menggü, hayat diyari,
Jennet we dozaq qilmish egléki.
Dindur uning turmush tertibi,
Insani toymas nepsi qoshquni.
Yalingach kilip, yalang ketméki,
Öz ara perqsiz hayat tengliki.
Chetdin izdime hayat menésin,
Menasi hayat özengde bilgin.
Hemmini oxshashla Allah yaratqan,
Yaralghangha sen tazim qilmighin.
Hayatning béshi, axri bir xil,
U ara yolla oxshimas, herxil,
Ezhdadlar yolin tekrar mangmighin,
Menélik hayat öz yoling bilgin.
Külse ger birsi bexit qoynida,
Hesetlik anga düshmen bolmighin.
Sunsa ger birsi hayat yolida,
Éni sen peslep, meghrur külmigin.
Bu ötne dunya esdin chiqarma,
Menggü yoq kiche we menggü kündüz,
Chiqsang ger bügün igiz choqigha,
Chüshisen ete, sendin u igiz.
Tenglik, muhebbet, mihr we shepqet,
Bolsa ger sanga hayatta ülpet,
Dimek sen azat, bu dunya jennet,
Qilmishing ara tapsang qana’et.
Oylima esla, Alla yaratti,
Insanni xorluq üstige dep sen.
Qiynima janni, yötke chapanni,
Hayatda illiq issiq bermigen.
Japa mashaqet emgek hosuli,
Ne qimmetke ige bu pani dunya.
Tapmisa insan hayat hozüri,
Bolmisa eger u baqi dunya.
Oghuz, Ibrahim, Musa, Muhemmed,
Adashqan yoldin insanni tosti.
Sebir, mashaqet, eqil, paraset,
Insani birlik teriqe tapti.
Bayliq we mengset, deqiqe menpet,
Insan közige perdiler yapti.
Yalghan petiwa, qulluq we taqet,
Mollila aldash yollirin tapdi.
Olughlar dewri qanuni ixsan,
Goyaki muzdek menggülik qatti.
Tewrat we Injil, menasi Qur’an,
Menpet aldida nelerde qaldi?
Cheksiz ka’inat, meshghuli herket,
Dimek bu dunya berpa, saq, hayat.
Eger deqiqe yoqalsa herket,
Zamani axir, yoqliqda berbat.
Insangha zhügen bolsa sheri’et,
Tutsa ger uni insani pasat.
Qandaqmu achsun sihrin tebi’et,
Hörsiz eqil we cheklik paraset?
Menggü qarangghu, tengsiz jemi’et,
Bayliqqa hörmet yoqluq haqaret.
Insan hayati goyaki exlet,
Eger qilmishi peqet ibadet.
Japa, mashaqet, ölümge taqat,
Emes bu dunya insani xislet.
Insan u dunya tapmaydu jennet.
Qilmay bu dunya hösuli herket.
Hayat dimeklik da’imi herket,
Toxtighan herket ölümge berket.
Ming yil aldida ilghar sheri’et,
Özgermey bügün biremdu medet?
Tünügün ingrap, tughulghan bowaq,
Zakidin chiqip qopudu peqet.
Jemi’etmu hem goyaki shundaq,
Konidin kichip tapidu medet.
Eqilni Alla shemsher yaratti,
Gumanni éni bileshke pat-pat.
Menzilni yapqan kisip perdini,
Échishqa sihrin cheksiz ka’inat.
Sheri’et shemsher bisida, ki dat,
Biley körmigen, ewladdin ewlad.
Choqunma kajgha, uzengni sen tart,
Qachma ilimdin, qilma uni yat.
Jayilliq sheytanliq éqilning déghi,
Bolma sen hey muslim, eski ton quli.
Su aqar her dayim qirghaqlar yéngi,
Bilimdur hayatning nurluq mesh’éli.
Allaning mahiyétin chüshenmey turup,
Ibadet qildim dep, bashni yerge urma.
Bilimlik düshméning xorlisa urup,
Achchiqlap Alladin sen yüz örime.
Yaratqan jan berdi éqil paraset,
Sebirlik emgekde sen éni ishlet.
Alladin in’amdur pütkül ka’inat,
Achquchi bilimdur éningdin xislet.
Hemmini bildim dep ghururliq qilma,
Heqni sen berheq bil, Allani birla.
Chigra yoq bilimde, uni sen sizma,
Eqlingni datlatma, küresh qil tinma.
Tebi’etni Alla retlik yaratti,
Nuxsandin xali Elhemdulila.
Bil insan sen éning ayrilmas qismi.
Buzma uni biperwa, tertipin saqla.
Dewirdur hayat zenjiri chember,
Anga tügünde ilim meripet,
Zenjirge chember ulanmisa ger,
Herketsiz hayat anda ne qimmet?
Hayat belgüsi meshghuli herket,
Menasi künlik jengdin ibaret.
Bilim meripet andin ibadet,
Mana bu menélik birinji jehet.

2.
Iikkinji jehet

Bu pani dunyada ümme imaret,
Ademdur tamliri xam qish ibaret.
Uli ger bolmisa a’ile medet,
Turalmas kötürüp u qedi qamet.
A’ile xumdani tawlinar insan,
Jemi’et tamliri tapar kamalet.
Dewranlar shamali qilmaqqa weyran,
Ursimu buzulmas, puxita imaret.
Bolsa ger a’ile uli imaret,
Er eyel u ulni salghuchi qudret.
Muhebbet dimekdur menbe’i qudret,
Bexitlik hayatning ehkami medet.
Bu dunya a’ile ulini salmaq,
Er eyel bir jupning emgek nishani.
Baharning ehdisin qish kelse buzmaq,
Yaratqan aldida insan gunayi.
Nazining aldingdin jilwilap ötse,
«Muhebbet» dep uni ateshde köyme.
Lalidek lewliri bir qétim söyse,
Aldirap hayatqa hemra dep bilme.
Samanmu tiz köyer issiqi bek az,
Pizhildap su qaynar, lékin ash pishmas.
Axshimi yangrighan nazuk bilen saz,
Bir lehze qelbi yar menggülik bolmas.
Bexit sa’adet xushalliq öyde,
Esla turmaydu ger xotun jayil.
Hetta alemning shahliqi sende,
Köngling perishan meghlup sen dayim.
Xotunni talla sen, temkinlik bilen,
Unutma Allaning umu bendési.
Ger alsang sen uni zorluq küch bilen,
Ne qilsun öyingde hayat külkisi.
Ger köyse yürüging muhebbet bilen,
Juwaben mehbubing közliri yansa.
Allaning u sanga töhpisi bergern,
Menggülik hayatqa ayrilmas hera.
Xorlima, izzetle aq köngling bilen,
Sheri’et da’ire hörlik ber anga.
Öy ishi, perzentler shu, juptung bilen,
Ularning külkisi qerzdur sanga.
Perdilep xotunni naheq kemsitip,
Na’éqil pasiplar tapqan petiwa.
«Chachliri uzun, eqli qisqa» dep,
U güzel zinnéti chachda ne guna?
Ger juptung eqilliq bir güzel rena,
Etrapda leniti, heset, yoq güna.
Gumanmes ishenje bexitke hemra,
Eqlidin behrimen bol éning dena.
Hayatda sen da’im anga qil wapa,
Ilimning qapqisin yapma aldida.
Ikki éqil yigane eqildin ela,
Nadandin wapasiz istime wapa.
Düshméning körelmey hay huy tolisa,
Azsang sen ishinip, eqildin gaday.
Xotnung ger, köngli ghesh yürse biguna,
Nede u muhebbet, bexitke ne jay?
Jelléti muhebbet guman dil ara,
Zawali besléship qilmaqdur zina.
Arida balliring weyran biguna,
Düshmenler sazigha salsang ger sama.
Kakkuk dep, shaxmu shax goyaki zeynep,
Don Zhu’an2) yashliqda yürseng biperwa.
Hayatning zawali kimmu izzetlep,
Jinazang arqida kim zhighlap manga?
A’ile dimekdur, hayat bulaqi,
Ger anga muhebbet nurlirin chachsa.
Perzentdur hayatning menggü dawami,
Sadaqet ichre jup, ger makan tutsa.
Saqla sen, ömréngde chiqarma esdin,
Tupraqdin ademni Alla yaratqan.
Ajrétip qismini uning jestidin,
Ol güzel renani uninggha qoshqan.
Ki maysa seherde salqun yelpügen,
Baharning zinniti uning sachliri.
Bulaqning etrapin qorshighan chümen,
Oxshaydu, ol güzel egme qashliri.
Yada ki, kiyikke goya betlengen,
Ejellik hayatqa kirpik oqliri.
Ki bulaq, zemzem su, étilip chiqqan,
Zinnéti jennetning xuma közliri.
Mulahim nurlinar, hösni yoruq tang,
Lezzéti shikerdek, zumret lewliri.
Asmanda seher tang, aqqu ki uchqan,
Boyni ul renaning bahar shednémi.
Yelkési aq mamuq paxtidek atqan,
Köksi ki qosh amut ashiq baghliri.
Ki yipek reshtési yumshaq baghlighan.
Belliri bir tutam mejnun talliri.
Putliri taghlarda seklep oynighan,
Oxshaydu, shox yumran kiyik balliri.
Baharning ghunchési seher échilghan,
Mehbubi bulbulning zilwa boyliri.
Ötéban yürekni esirge alghan,
Nazinin herkéti shihrin sözliri.
Jennetde sheytanmes ademni azdurghan,
Ol güzel renaning nazliq külkisi.
A’ile bir ochaq, birjan, bir tendur,
Jennetde Allaning emri qoshulghan.
Muhebbet gulani omaq perzentdur,
Hayatning dawami baghi gülistan.
Hayatqa mena achquch ibadet,
Muhebbet ichre qilip ziyaret.
Bexit menzili qurmaq imaret,
Menasi bu mana, tört biri jehet.
**

3
Üchinqi jehet

Allaning qudréti, hayat urughi,
Muhebbet gulani süyiqliq tamche.
Bir jupning yigane bexit lezzéti,
Netije hayatqa hayat qoshumche.
Toqquz ay, tuqquz kün we toqquz sa’et,
Bergide chicheklep miwe pishqiche,
Ikki jan bir tende tapidu qudret,
Ayrélish qarari, purset kelgüche.
Goyaki qolwaq oki’an dolquni,
Tashlighan igiz, pes qarangghu tünde.
Tolghinar anining nazuk tenliri,
Seyyare gah ölüm, gah hayat ichre.
Ne azap teghdirdin bu jangha kelgen?
Baghridin ayrélip perzent chiqqiche.
Barliq we yoqluqning chigrasin kezgen,
Anining közliri perzent körgiche.
Hayatning külkisi perzent zhighési,
Ki lezzet shipaliq qiynalghan tenge.
Menggülik hayatning öchmes belgüsi,
Muhebbet ghelbési, ölümge zerbe.
Ikki rohiyet we ikki jismet,
Allaning qudréti qoshildi birdek.
Hayatning mahiyet dawami perzent,
Muhebbet béghida échildi güldek.
Goyaki parche gösh yatidu bowaq,
Tügülüp, zhighlap, bu dunya soghaq.
Bu hayat sehnasi u rolni qandaq?
Oynaydu kim biler, bu bir tépishmaq.
Ya shahliq tajisi uninggha mensup,
Bayliq we zalimliq, yaltraq rawaq.
We yaki sersanliq deshtésin kizip,
Külkisin hayatning körmemdu mutleq.
U yaki tebi’et sirlirin échip,
Insangha yol achar kelgüsi parlaq.
Bu pani dunyada bayliqdin kichip,
Tengsizlik köksige ya urar pichaq?
Qanchélik tengridin uninggha mensup,
Qanchélik hayatdin alidu sawaq?
Ejdadlar eqlige eqlini qoshup,
Mewjudliq sihridin achamdu waraq?
Meyli bu teghdirning menzili yépiq,
Yarilish Alladin, özdin yaralmaq.
Öyde ger bilimning perdési ochuq,
Dimek, u bowaqning kelgüsi parlaq.
Kiydürme perzentke eski chapanni,
Tünügünning qisméti bügündin zhiraq.
Ejdadlar teqlidi kiysun chapanni,
Bilip u mutleqliq yoq mutleq peqet.
Uningda paraset ghunchisi idrek,
Éqil, tepekkür, insani xislet.
Yaxshiliq, yamanliq bixliri birdek,
Réqabet ichre tapqusi qudret.
Elléyi ana, hikaye, chöchek,
Qilmishi ata perzentke ibret.
A’ile inaq qelbide güdek,
Tapidu ömlik, heqliq, muhebbet.
Besh waxliq namaz insangha kirek,
Allada uninggha yoq qilche hajet.
Din we ibadet eqlane herket,
Tertibi hayat, Allagha rexmet.
A’ile ichre bu yaxshi xislet,
Perzent tapqusi eqlane qudret.
Bayliq we sölet, yoqsizgha nepret,
Biler’u, emesdur’insani xislet.
Er xotun ara menlik, réqabet,
Öyde yoq xoshluq, abruy yaltiraq.
Öchken pilildap köygen muhebbet,
Xotun jawildaq, er pulgha amraq.
Yoq öyde artuq hörmet we izzet,
Tertip yoq öyde, hemme ish pitraq.
Her küni besh wax Allagha ibadet,
Qilmishi sözdin, Alladin zhiraq.
Bilik chiraqi öchken, öyge yat,
Konuluq öyde menggülik bayraq.
Yéngiliq guna, yéngiliq uyat,
Perzent erkliki aldida tosaq.
Dosluq chüshenje menpetke u, yat,
Semimilik u xisléti exmaq.
Menasi hayat bayliq we rahet,
Perzentke öyde mana bu sawaq.
U öyde ösken arzuluq perzent,
Özidin özgige bolmaydu amraq.
Xisléti horunluq, arzusi rahet,
Allagha bendémes, menpetke batraq.
Bu ikki a’iile, ikki jup qurghan,
Insani imaret xumdani qorghan.
Birside tawlinar puxta qish obdan,
Ikkinjiside xam, buzghuni qorghan.
A’ile ezasi perzent tughuldi,
Tügimes hayatining pelli dawami.
Paraset zerrisi insan töreldi,
Allaning qudréti, Alla ijadi.
Izdime eware teghdir tamghisin,
U sap pishane yoqdur belgüsi.
Asma boynigha közlik tumarin,
U parche qeghez, yoqdur paydési.
Allagha artma sen perzending ghemin,
U sining ghéming, eqli emgéking.
Teghdirdin bextini kütme sen uning
U alsun sendin hayat leglikin.
Bilsun u, sheri’et qatmalliq emes,
Mollamning gepliri barliq ras emes.
Allagha ibadet tamaliq emes,
Jennetke tamaliq ibadet emes.
Hej qilish menasi sayahet emes,
We yaki söletning libasi emes.
Hemmisi Allaning tangghini emes,
Insanning külkisi anga yat emes.
Bilsun u, ibadet Allagha rexmet,
Insangha kireklik Allagha emes.
Sheri’et tertiplik yashashdur dimek,
Qulluqning renjiri erklikke emes.
Qiblidur illetning rohi birliki,
Özgige ita’et egéshish emes.
Hej qilish ejdad we ewlad birliki,
Ejdadni untulush chéchilish emes.
Bilsun u, ibadet eqlane herket,
Ki maymun egéship yer’üssüsh emes.
Din birlik rohiyéti, insangha ibret,
Yaratqan shillige artqan zhük emes.
Din insan herkéti, neqqishi xislet,
Eqlane herketning qoshquni emes.
Sejdide Allagha qilish ibadet,
Insanning rexméti, sodisi emes.
U dunya Alladin istep paydini,
Sejdide bash urush muslimliq emes.
U soda, perzentke yar qilma uni,
Bolsun u din ichre payda istimes.
U sining jisméting, ewlading sining,
Parche gösh tügülüp üstelde yatqan.
Qil herket, bolsun u rohi dawaming,
Ger bolsang sen muslim heqiqi insan.
Bolamdu qatil ya, adil u balang,
Satqun ya yalaqchi we yaki dadil,
Aldamchi, qoymichi, oghri ya aq dil,
Hemmési özengdin körme özgidin.
Bolsang ger, er xotun bir jan we bir dil,
Tertip we qa’ide öyingde da’im.
Bilimge hörmet we Allagha ibadet,
Ghem qilma, bolar u insan mulahim.
Böshikde agulap yatqan bowaqni,
Angsiz dep uninggha sewenlik qilma.
U gödek shox oynap alar sawaqni,
Herket we sözingni oylimay qilma.
Ixlas, din insanning qelbi chiraqi,
Yaxshi we yamanliq qilmishqa chigra.
Jennetdur u dunya menzil turaqi,
Ger insan hayati bu dunya toghra.
Dozaqdur insangha Alla jazasi,
U isan ger buzuq bu pani dunya.
Jaza we mukapat insan siyaqi,
Perq tapar haywandin bu pani dunya.
Rohiyet jismetning mahi2) dawami,
Bolmisa bu hayat tapmaydu mena.
Jaza we mukapat qilmish bahasi.
Bolmisa bu dunya sehnasi majra.
Ezhdadning hayati ewladqa sawaq,
Ammaki emesdur u mutleqiyet.
Gunames izdinip hayatda azmaq,
Gunadur jim yétip tapmaq qana’et.
Her ewlad hayati ki pelle baldaq,
Bolsa ger bir shota bu dunya hayat.
Pellidin pellige üstünlep ashmaq,
Menasi bu dunya insani hayat.
Ezhdading bolsa ger töwenki baldaq,
Sen bolsang üstünki, menaliq hayat.
Adetni perzentke qilma sen tosaq,
Bolsun u siningdin üstün bir baldaq.
Perzending alsa ger sendin tüz sawaq,
Bolghusi pellisi mukemmel hayat.
Ewladdin ewladqa üstün siljimaq,
Éng isil hayatda menaliq jehet.
Her insan hayati qisqa bir muddet,
Ewladda dawami menggülik qismet.
Ezhdaddin almisa ewlad rohiyet,
Menasi bu hayat paydisiz jismet.
Hayatning menasi dimekdur hayat,
Ketmekdur qaldurup jismet, rohiyet.
Mana bu, tört biri üchinji jehet,
Qan emes, hayatning puzuri xislet.
Mana bu ibadet, menaliq jehet,
Qanliq jeng qilghandin ming hesse ela.
Qan bilen zhumaq qan emes ibadet,
Hey muslim qan bilen sen ghusul qilma.
**

4
Törtinji jehet

Bu alem bipayan, jimige jay bar,
Asmandur sanaqsiz yultuz makani.
U’ichre yap-yishil kichik bir chember,
Insanning u chember menzil makani.
Deryalar shawqunlap déngizgha aqar,
Tinimsiz keng dingiz suning makani.
Tamchilap aqqan su derya zhighilar,
Mexsédi yollada buzmaq tosaqni.
Keklikler tash ara taghda jay alghan,
Keng dala, bellerde jeyran oynighan.
Baghlarda xüsh puraq güller échilghan,
Gül ishqi bulbullar tangda sayrighan.
Chöllerde tash paqa, qamghaqlar önken,
Derya we déngizda biliqlar üzgen.
Hör qushlar asmanda perwaz eyligen,
Qotanda hörliksiz qoyla merigen.
Archila, qarghaylar taghlarda ösken,
Yirtquchlar ormanda ajizni yigen.
Sansizdur türliri janliq, jansizning,
Arzulap ziminda öz makan tutqan.
Yaratqan Alladin xislet janliqqa,
Ajizni yep yashash bu pani dunya.
Shu sewep réqabet janliqla ara,
Tügimes majralar, bu keng ziminda.
Insanmu ularning qismidur, shunga,
Öz ara majrada tökidu qanla.
Insangha birilgen éqil paraset,
Jimige ghojuliq Alladin ata.
Ammaki uningda hayatliq menpet,
Jimige oxshashla hemmidin ela.
Bek ajiz insanni yaratti Alla,
Shir, pildek yuq uning jismani küchi,
Berdash yoq uningda issiq-soghaqqa,
Toshqanni qoghlapmu yitelmes puti.
Chirayi insanning ne qimmetke ige?
Sansizdur güzellik tebi’et ichre.
Bek qisqa hayati bu pani dunya,
Isteydu menggülik u baqi dunya.
Madda we rohiyet jughmisi alem,
Qulluqda bash igip tursa aldida.
Ne kirek Allagha u ajiz adem?
Ne üchün yaratti, ne mexsed anda?
Jimini rohiyet jismetlik3) tazim,
Eyletti bir’ücham topraq aldida?
Közge ilmay söletlik qilmidi tazim,
Bir’iblis ademge, ne sewep anda?
Bilmidi sheytan mexsédin Alla,
Qoghlandi hözridin shu’an dozaqqa
Dimekdur sheytandin insan jiq ela,
Uningda Allaning xisléti dena.
Bolsimu jismani ajiz yaralghan,
Chüshinish we ijad xisléti berpa.
Shu sewep janliq we jansiz yaralghan,
Bash egken ademge ikila dunyada.
Hayatliq hajéti insan jemleshti,
Irqi we milletke bolindi ula.
U topla parchilap bölüp ziminni,
Öz ara ornatti menpeti chigra.
Til, yéziq, xas adet ular ijadi,
Ayrimliq hörliki hemmidin ela.
Belki bu, Allaning mexset mahiyéti,
Yaratqan ademini arzulap dunya.
Qur’anda bar ayet: «Saqla jayingni,
Kapirdur muslimning jayin tartqanla.
Jehet qil, yurtingdin qoghla kapirni,
Bu perzdur, jenniti bolar qurbanla».
Arzulap qoghda sen yurtungda barni,
Janliq we jansizning türlirin saqla.
Hajetsiz körenglep alma sen janni,
Tengpungluq shertini buzma, sen saqla.
Hemmige jay bergen yaratqan Alla,
Tengpungluq ichide berpa bu dunya.
Yoqatsang birsini bügün biperwa,
Apetlik yoqular etési barla.
Dimek bu, muslimning asasi qerzi,
Jeng qilish, qan töküsh, kapirgha qarshi.
Düshmenning aldida igilgen béshi,
Muslimning iblisqa qilghan tazimi.
Basmighan muslimning makan, jayini,
Qewimge kapir dep, yarliq asma sen.
Bigüna qanlarni jengde töküshni,
Jehet dep, muslimgha adet qilma sen.
Kim kapir? Kim muslim? Allagha ayin,
Allaning ilkide ajiz bende sen.
Bigüna qan töküp, azma imandin,
Peqetla yurtingni saqla basqundin.

Élingni kapirdin saqlashqa atlan,
Hörlikni hemmidin bil ela haman.
Sini we yurtungni depsende qilghan,
Kapirning piyini köydür musulman.
Chüshenmey qerzini ibadet qilghan,
Allagha emes u, sadiq musulman.
Oqughan namazni, hetta hej qilghan,
Musulman emes u, kapirdur haman.
***

Jehetning menasin uyghur tilida,
Xelqimge men sadiq bayan eylédim.
Ger bolsa nuxsanla kechürgin Alla,
Uyghurgha hörlik bek ela dep bildim.

1994- Yil,
Moskwa.

__________________________
(1 Mahi — mahiyetlik
(2 Don Zhu’an — zinaperes.
(3 Rohyetlikler — peréshtéler.

Uyghur yéziqidin slawiyen yéziqigha aylandurup yézip chiqqan Hemrajan — Amraq