Tarim Sargary

Shérip Ehmidi (Tarim Sargary)

Méhriban shepqetlik Tengrim isming bilen bashlaymen.
(Bismillahirrexmanir rehim).

Jehet

Kim kördi béshini, axirini kim,

Hayatliq menbei échilmighan sir.
Beziler qilidu Allahdin hökim,
Chüshenmey mahitin, qeyerde ukim.

Alla kechürgin
(muqeddime)

Allani, wetenni shiriksiz bilip,
Kapirning oqidin alemdin ötken,
Dadamning qénini biperwa untup,
Yashliqni ötküzdim, Alla kechürgin.
Muqeddes Qur’anning «ong közge ong köz»
Dégen ayétin ijra qilip men
Zhumudum dadamning qénini éziz,
Düshmenning qénida Alla kechürgin.
Wetendin yiraqda zhighlap we külüp,
Xelqimni depsende qilsimu düshmen.
Sersanliq nispige ejiba könüp,
Yashliqni ötküzdim, Alla kechürgin.
Imansiz bulghap muqeddes méchitni,
Kapirgha islamni depsende qilghan,
Achmidim jehetni untup perzingni,
Kechürgin bendengni imandin azghan.
Yillargha egiship yashliqim qachan,
Ketti aldirap, tapmidim menzil.
Shillemde guna qelbimde iman,
Yandim men sanga Alla kechürgin.
Méni sen yaratting, men ajiz bendeng.
Qilimen namazda aldingda tazim.
Azdim oynudum, sheytan bilen teng,
Qildim men jiq guna, Alla kechürgin.
Biiman yoq weten, wetensiz iman,
Yoq guman bu heqni emdi chüshendim.
Jandin manga éziz sen ata qilghan,
Wetenning hörliki, Alla ber iman.
Imani kamilning yiltizi chongqur,
Sersanliq yoligha kirmeydu hergiz.
Egmeydu düshmenge bashni u ghurur,
Hörliki wetenning uninggha éziz.
Allaning jayidur insanning qelbi,
Imanliq insanning wetendur jayi.
Sersanliq yolida chüshendim buni,
Qanliqdur wetenning hörlik didari.
Bir izni tekrarlap insan basalmas,
Ah ursam ne payda aqqan yéshimdin.
Séningsiz hey Rebbim qil tewriyelmes,
Démek, u ézishla séning özengdin.
Ger sheytan oljisi ötken hayatim,
Men ajiz bendengde ne guna eytqin?
Yolumni yorutqin, sap qil imanim,
Tewbemni qobul qil, Alla kechürgin.

***

Isming bilen méhriban shepqetlik Alla,
Bashlaymen tepsirni Elehemdulillaa.
Islamning perzi beshdin ibaret:
Alla shériksiz, Rusul Muhemmet;
Yoqsizgha zakat, besh wax ibadet;
Roza tut, hej qil, qelbingni pak et.
Beshning ichide tapmasdin jehet,
Beziler deydu kéreksiz u gep.
Oylapla peqet, «qanliqdur jehet»
Tapmasdin uning menasini izdep.
Beshning ijrai teriqi jehet,
Menasi törtxil jengdin ibaret.
Birinji qelbi jeng özengge achmaq,
Ikkinji xotungha éniq bisharet.
Üchinji perzentke toghra yol körset,
Törtinji xorliqqa qanliq jeng peqet.
Töwende Alladin élip ijazet,
Nöwetlik achay men menasin jehet.

1
Birinji jehet

Hözridin Allaning qoghlanghan sheytan,
Qelbingdin orun izdeydu herdem.
Oxshashla uninggha ziminda sersan,
Bir zaman jennetdin qoghlanghan adem.
Ger bolsa alemde ikkila sersan,
Künlerning biri tépishar muqerrer.
Shu chaghda insanning qelbide guman,
Allaning menasi, jayidur qeyer?
Muslim elliri ghurbette yatsa,
Kapirlar ghurur asmanda uchsa,
Elehemdulilla déyish ornigha,
Ejepmes «Elhemdu,
Iblis» dep salsa.
Chongqur we qiyin Allah menasi,
Berheqdur jayi muslimning qelbi.
Cheksiz qelbi jeng, eqil majrasi,
Échilar Allahning éning mahi*(1) menasi.
Allah insanning qelbi chiraghi,
Imandur uning heqliq chirayi.
Axiret menggü, hayat diyari,
Jennet we dozaq qilmish egliki.
Dindur uning turmush tertibi,
Insani toymas nepsi qoshquni.
Yalingach kilip, yalang ketmiki,
Öz ara perqsiz hayat tengliki.
Chetdin izdime hayat menisin,
Menasi hayat özengde bilgin.
Hemmini oxshashla Allah yaratqan,
Yaralghangha sen tazim qilmighin.
Hayatning béshi, axri bir xil,
U ara yolla oxshimas, herxil,
Ezhdadlar yolin tekrar mangmighin,
Menilik hayat öz yoling bilgin.
Külse ger birsi bexit qoynida,
Hesetlik anga düshmen bolmighin.
Sunsa ger birsi hayat yolida,
Éni sen peslep, meghrur kilmighin.
Bu ötne dunya esdin chiqarma,
Menggü yoq kiche we menggü kündüz,
Chiqsang ger bügün igiz choqigha,
Chüshisen ete, sendin u igiz.
Tenglik, muhebbet, mihr we shepqet,
Bolsa ger sanga hayatta ilpet,
Dimek sen azat, bu dunya jennet,
Qilmishing ara tapsang qanaet.
Oylima esla, Alla yaratti,
Insanni xorluq üstige dep sen.
Qiynima janni, yötke chapanni,
Hayatda illiq issiq bermigen.
Japa mashaqet emgek hosuli,
Ne qimmetke ige bu pani dunya.
Tapmisa insan hayat hoziri,
Bolmisa eger u baqi dunya.
Oghuz, Ibrahim, Musa, Muhemmed,
Adashqan yoldin insanni tosti.
Sebir, mashaqet, eqil, paraset,
Insani birlik teriqe tapti.
Bayliq we mengset, deqiqe menpet,
Insan közige perdiler yapti.
Yalghan petiwa, qulluq we taqet,
Mollila aldash yollirin tapti.
Olughlar dewri qanuni ixsan,
Goyaki muzdek menggülük qatti.
Tewrat we Injil, menasi Qur’an,
Menpet aldida nelerde qaldi?
Cheksiz kainat, meshghuli herket,
Dimek bu dunya berpa, saq, hayat.
Eger deqiqe yoqalsa herket,
Zamani axir, yoqliqda berbat.
Insangha zhigen bolsa sheriet,
Tutsa ger uni insani pasat.
Qandaqmu achsun sihrin tebiet,
Hörsiz eqil we cheklik paraset?
Menggü qarangghu, tengsiz jemiet,
Bayliqqa hörmet yoqluq haqaret.
Insan hayati goyaki exlet,
Eger qilmishi peqet ibadet.
Japa, mashaqet, ölümge taqat,
Emes bu dunya insani xislet.
Insan u dunya tapmaydu jennet.
Qilmay bu dunya hösuli herket.
Hayat dimeklik daimi herket,
Toxtighan herket ölümge berket.
Ming yil aldida ilghar sheriet,
Özgermey bügün biremdu medet?
Tünügün ingrap, tughulghan bowaq,
Zakidin chiqip qopudu peqet.
Jemietmu hem goyaki shundaq,
Konidin kichip tapidu medet.
Eqilni Alla shemsher yaratti,
Gumanni éni bileshke pat-pat.
Menzilni yapqan kisip perdini,
Échishqa sihrin cheksiz kainat.
Sheriet shemsher bisida, ki dat,
Biley körmigen, ewladdin ewlad.
Choqunma kajgha, uzengni sen tart,
Qachma ilimdin, qilma uni yat.
Jayilliq sheytanliq éqilning déghi,
Bolma sen hey muslim, eski ton quli.
Su aqar her dayim qirghaqlar yéngi,
Bilimdur hayatning nurluq meshéli.
Allaning mahiyétin chüshenmey turup,
Ibadet qildim dep, bashni yerge urma.
Bilimlik düshmining xorlisa urup,
Achchiqlap Alladin sen yüz örime.
Yaratqan jan berdi éqil paraset,
Sebirlik emgekde sen éni ishlet.
Alladin inamdur pütkül kainat,
Achquchi bilimdur éningdin xislet.
Hemmini bildim dep ghururliq qilma,
Heqni sen berheq bil, Allani birla.
Chigra yoq bilimde, uni sen sizma,
Eqlingni datlatma, küresh qil tinma.
Tebietni Alla retlik yaratti,
Nuxsandin xali Elhemdulila.
Bil insan sen éning ayrilmas qismi.
Buzma uni biperwa, tertipin saqla.
Dewirdur hayat zenjiri chember,
Anga tiginde ilim meripet,
Zenjirge chember ulanmisa ger,
Herketsiz hayat anda ne qimmet?
Hayat belgüsi meshghuli herket,
Menasi künlük jengdin ibaret.
Bilim meripet andin ibadet,
Mana bu menilik birinji jehet.

2.
Iikkinji jehet

Bu pani dunyada imme imaret,
Ademdur tamliri xam qish ibaret.
Uli ger bolmisa aile medet,
Turalmas kötirip u qedi qamet.
Aile xumdani tawlinar insan,
Jemiet tamliri tapar kamalet.
Dewranlar shamali qilmaqqa weyran,
Ursimu buzulmas, puxita imaret.
Bolsa ger aile uli imaret,
Er eyel u ulni salghuchi qudret.
Muhebbet dimekdur menbei qudret,
Bexitlik hayatning ehkami medet.
Bu dunya aile ulini salmaq,
Er eyel bir jupning emgek nishani.
Baharning ehdisin qish kelse buzmaq,
Yaratqan aldida insan gunayi.
Nazinin aldingdin jilwilap ötse,
«Muhebbet» dep uni ateshde köyme.
Lalidek lewliri bir qétim söyse,
Aldirap hayatqa hemra dep bilme.
Samanmu tiz köyer issiqi bek az,
Pizhildap su qaynar, lékin ash pishmas.
Axshimi yangrighan nazuk bilen saz,
Bir lehze qelbi yar menggülük bolmas.
Bexit saadet xushalliq öyde,
Esla turmaydu ger xotun jayil.
Hetta alemning shahliqi sende,
Köngling perishan meghlup sen dayim.
Xotunni talla sen, temkinlik bilen,
Unutma Allaning umu bendisi.
Ger alsang sen uni zorluq küch bilen,
Ne qilsun öyingde hayat külkisi.
Ger köyse yüriging muhebbet bilen,
Juwaben mehbubing közliri yansa.
Allaning u sanga töhpisi bergen,
Menggülük hayatqa ayrilmas hera.
Xorlima, izzetle aq köngling bilen,
Sheriet daire hörlik ber anga.
Öy ishi, perzentler shu, juptung bilen,
Ularning külkisi qerzdur sanga.
Perdilep xotunni naheq kemsitip,
Napqil pasiplar tapqan petiwa.
«Chachliri uzun, eqli qisqa» dep,
U güzel zinnéti chachda ne guna?
Ger juptung eqilliq bir güzel rena,
Etrapda leniti, heset, yoq gina.
Gumanmes ishenje bexitke hemra,
Eqlidin behrimen bol éning dena.
Hayatda sen daim anga qil wapa,
Ilimning qapqisin yapma aldida.
Ikki éqil yigane eqildin ela,
Nadandin wapasiz istime wapa.
Düshmining körelmey hay huy tolisa,
Azsang sen ishinip, eqildin gaday.
Xotnung ger, köngli ghesh yirse biguna,
Nede u muhebbet, bexitke ne jay?
Jelléti muhebbet guman dil ara,
Zawali besliship qilmaqdur zina.
Arida balliring weyran biguna,
Düshmenler sazigha salsang ger sama.
Kakkuk dep, shaxmu shax goyaki zeynep,
Don zhuan*(2) yashliqda yürseng biperwa.
Hayatning zawali kimmu izzetlep,
Jinazang arqida kim zhighlap manga?
Aile dimekdur, hayat bulaqi,
Ger anga muhebbet nurlirin chachsa.
Perzentdur hayatning menggü dawami,
Sadaqet ichre jup, ger makan tutsa.
Saqla sen, ömringde chiqarma esdin,
Tupraqdin ademni Alla yaratqan.
Ajritip qismini uning jestidin,
Ol güzel renani uninggha qoshqan.
Ki maysa seherde salqun yelpigen,
Baharning zinniti uning sachliri.
Bulaqning etrapin qorshighan chimen,
Oxshaydu, ol güzel egme qashliri.
Yada ki, kiyikke goya betlengen,
Ejellik hayatqa kirpik oqliri.
Ki bulaq, zemzem su, itilip chiqqan,
Zinniti jennetning xuma közliri.
Mulahim nurlinar, hösni yoruq tang,
Lezziti shikerdek, zumret lewliri.
Asmanda seher tang, aqqu ki uchqan,
Boyni ul renaning bahar shednimi.
Yelkisi aq mamuq paxtidek atqan,
Köksi ki qosh amut ashiq baghliri.
Ki yipek reshtpisi yumshaq baghlighan.
Belliri bir tutam mejnun talliri.
Putliri taghlarda seklep oynighan,
Oxshaydu, shox yumran kiyik balliri.
Baharning ghunchisi seher ichilghan,
Mehbubi bulbulning zilwa boyliri.
Ötiban yirekni esirge alghan,
Nazinin herkiti shihrin sözliri.
Jennetde sheytanmes ademni azdurghan,
Ol güzel renaning nazliq külküsi.
Aile bir ochaq, birjan, bir tendur,
Jennetde Allaning emri qoshulghan.
Muhebbet gulani omaq perzentdur,
Hayatning dawami baghi gülistan.
Hayatqa mena achquch ibadet,
Muhebbet ichre qilip ziyaret.
Bexit menzili qurmaq imaret,
Menasi bu mana, tört biri jehet.
***

3
Üichinqi jehet

Allaning qudriti, hayat urughi,
Muhebbet gulani siyiqliq tamche.
Bir jupning yigane bexit lezziti,
Netije hayatqa hayat qoshumche.
Toqquz ay, tuqquz kün we toqquz saet,
Bergide chicheklep miwe pishqiche,
Ikki jan bir tende tapidu qudret,
Ayrilish qarari, purset kelgiche.
Goyaki qolwaq okian dolquni,
Tashlighan igiz, pes qarangghu tünde.
Tolghinar anining nazuk tenliri,
Seyyare gah ölüm, gah hayat ichre.
Ne azap teghdirdin bu jangha kelgen?
Baghridin ayrilip perzent chiqqiche.
Barliq we yoqluqning chigrasin kezgen,
Anining közliri perzent körgiche.
Hayatning külkisi perzent zhighisi,
Ki lezzet shipaliq qiynalghan tenge.
Menggülük hayatning öchmes belgüsi,
Muhebbet ghelbisi, ölümge zerbe.
Ikki rohiyet we ikki jismet,
Allaning qudriti qoshildi birdek.
Hayatning mahiyet dawami perzent,
Muhebbet bighida ichildi güldek.
Goyaki parche gösh yatidu bowaq,
Tügilip, zhighlap, bu dunya soghaq.
Bu hayat sehnasi u rolni qandaq?
Oynaydu kim biler, bu bir tipishmaq.
Ya shahliq tajisi uninggha mensup,
Bayliq we zalimliq, yaltraq rawaq.
We yaki sersanliq deshtisin kizip,
Külkisin hayatning körmemdu mutleq.
U yaki tebiet sirlirin ichip,
Insangha yol achar kelgüsi parlaq.
Bu pani dunyada bayliqdin kichip,
Tengsizlik köksige ya urar pichaq?
Qanchilik tengridin uninggha mensup,
Qanchilik hayatdin alidu sawaq?
Ejdadlar eqlige eqlini qoshup,
Mewjudliq sihridin achamdu waraq?
Meyli bu teghdirning menzili yipiq,
Yarilish Alladin, özdin yaralmaq.
Öyde ger bilimning perdisi ochuq,
Dimek, u bowaqning kelgüsi parlaq.
Kiydürme perzentke eski chapanni,
Tünügünning qismiti bügündin zhiraq.
Ejdadlar teqlidi kiysun chapanni,
Bilip u mutleqliq yoq mutleq peqet.
Uningda paraset ghunchisi idrek,
Éqil, tepekkür, insani xislet.
Yaxshiliq, yamanliq bixliri birdek,
Riqabet ichre tapqusi qudret.
Elliyi ana, hikaye, chöchek,
Qilmishi ata perzentke ibret.
Aile inaq qelbide gidek,
Tapidu ömlük, heqliq, muhebbet.
Besh waxliq namaz insangha kérek,
Allada uninggha yoq qilche hajet.
Din we ibadet eqlane herket,
Tertibi hayat, Allagha rexmet.
Aile ichre bu yaxshi xislet,
Perzent tapqusi eqlane qudret.
Bayliq we sölet, yoqsizgha nepret,
Bileru, emesdur insani xislet.
Er xotun ara menlik, riqabet,
Öyde yoq xoshluq, abruy yaltraq.
Öchken pilildap köygen muhebbet,
Xotun jawildaq, er pulgha amraq.
Yoq öyde artuq hörmet we izzet,
Tertip yoq öyde, hemme ish pitraq.
Her küni besh wax Allagha ibadet,
Qilmishi sözdin, Alladin zhiraq.
Bilik chiraqi öchken, öyge yat,
Konuluq öyde menggülük bayraq.
Yingiliq guna, yingiliq uyat,
Perzent erkliki aldida tosaq.
Dosluq chüshenje menpetke u, yat,
Semimilik u xisliti exmaq.
Menasi hayat bayliq we rahet,
Perzentke öyde mana bu sawaq.
U öyde ösken arzuluq perzent,
Özidin özgige bolmaydu amraq.
Xisliti horunluq, arzusi rahet,
Allagha bendimes, menpetke batraq.
Bu ikki aile, ikki jüp qurghan,
Insani imaret xumdani qorghan.
Birside tawlinar puxta qish obdan,
Ikkinjiside xam, buzghuni qorghan.
Aile ezasi perzent tughuldi,
Tügimes hayatining pelli dawami.
Paraset zerripsi insan töreldi,
Allaning qudriti, Alla ijadi.
Izdime eware teghdir tamghisin,
U sap pishane yoqdur belgüsi.
Asma boynigha közlük tumarin,
U parche qeghez, yoqdur paydisi.
Allagha artma sen perzending ghemin,
U séning ghéming, eqli emgiking.
Teghdirdin bextini kütme sen uning
U alsun siendin hayat leglikin.
Bilsun u, sheriet qatmalliq emes,
Mollamning gepliri barliq ras emes.
Allagha ibadet tamaliq emes,
Jennetke tamaliq ibadet emes.
Hej qilish menasi sayahet emes,
We yaki söletning libasi emes.
Hemmisi Allaning tangghini emes,
Insanning külkisi anga yat emes.
Bilsun u, ibadet Allagha rexmet,
Insangha kéreklik Allagha emes.
Sheriet tertiplik yashashdur dimek,
Qulluqning renjiri erklikke emes.
Qiblidur illetning rohi birliki,
Özgige itaet egishish emes.
Hej qilish ejdad we ewlad birliki,
Ejdadni untulush chichilish emes.
Bilsun u, ibadet eqlane herket,
Ki maymun egiship yerissish emes.
Din birlik rohiyiti, insangha ibret,
Yaratqan shillige artqan zhik emes.
Din insan herkiti, neqqishi xislet,
Eqlane herketning qoshquni emes.
Sejdide Allagha qilish ibadet,
Insanning rexmiti, sodisi emes.
U dunya Alladin istep paydini,
Sejdide bash urush muslimliq emes.
U soda, perzentke yar qilma uni,
Bolsun u din ichre payda istimes.
U séning jismiting, ewlading séning,
Parche gösh tügülüp istelde yatqan.
Qil herket, bolsun u rohi dawaming,
Ger bolsang sen muslim heqiqi insan.
Bolamdu qatil ya, adil u balang,
Satqun ya yalaqchi we yaki dadil,
Aldamchi, qoymichi, oghri ya aq dil,
Hemmisi özengdin körme özgidin.
Bolsang ger, er xotun bir jan we bir dil,
Tertip we qaide öyingde daim.
Bilimge hörmet we Allagha ibadet,
Ghem qilma, bolar u insan mulahim.
Böshükde agulap yatqan bowaqni,
Angsiz dep uninggha sewenlik qilma.
U gödek shox oynap alar sawaqni,
Herket we sözingni oylimay qilma.
Ixlas, din insanning qelbi chiraqi,
Yaxshi we yamanliq qilmishqa chigra.
Jennetdur u dunya menzil turaqi,
Ger insan hayati bu dunya toghra.
Dozaqdur insangha Alla jöazasi,
U isan ger buzuq bu pani dunya.
Jaza we mukapat insan siyaqi,
Perq tapar haywandin bu pani dunya.
Rohiyet jismetning mahi*(2) dawami,
Bolmisa bu hayat tapmaydu mena.
Jaza we mukapat qilmish bahasi.
Bolmisa bu dunya sehnasi majra.
Ezhdadning hayati ewladqa sawaq,
Ammaki emesdur u mutleqiyet.
Gunames izdinip hayatda azmaq,
Gunadur jim yitip tapmaq qanaet.
Her ewlad hayati ki pelle baldaq,
Bolsa ger bir shota bu dunya hayat.
Pellidin pellige istinlep ashmaq,
Menasi bu dunya insani hayat.
Ezhdading bolsa ger töwenki baldaq,
Sen bolsang üstinki, menaliq hayat.
Adetni perzentke qilma sen tosaq,
Bolsun u séningdin üstin bir baldaq.
Perzending alsa ger sendin tiz sawaq,
Bolghusi pellisi mukemmel hayat.
Ewladdin ewladqa istiin siljimaq,
Éng isil hayatda menaliq jehet.
Her insan hayati qisqa bir muddet,
Ewladda dawami menggülik qismet.
Ezhdaddin almisa ewlad rohiyet,
Menasi bu hayat paydisiz jismet.
Hayatning menasi dimekdur hayat,
Ketmekdur qaldurup jismet, rohiyet.
Mana bu, tört biri üchinji jehet,
Qan emes, hayatning puzuri xislet.
Mana bu ibadet, menaliq jehet,
Qanliq jeng qilghandin ming hesse ela.
Qan bilen zhumaq qan emes ibadet,
Hey muslim qan bilen sen ghusul qilma.
***

4
Törtinji jehet

Bu alem bipayan, jimige jay bar,
Asmandur sanaqsiz yultuz makani.
Uichre yap-yishil kichik bir chember,
Insanning u chember menzil makani.
Deryalar shawqunlap déngizgha aqar,
Tinimsiz keng déngiz suning makani.
Tamchilap aqqan su derya zhighillar,
Mexsidi yollada buzmaq tosaqni.
Keklikler tash ara taghda jay alghan,
Keng dala, bellerde jeyran oynighan.
Baghlarda xüsh puraq güller échilghan,
Gül ishqi bulbullar tangda sayrighan.
Chöllerde tash paqa, qamghaqlar önken,
Derya we déngizda biliqlar üzgen.
Hör qushlar asmanda perwaz eyligen,
Qotanda hörliksiz qoyla merigen.
Archila, qarghaylar taghlarda ösken,
Yirtquchlar ormanda ajizni yigen.
Sansizdur türliri janliq, jansizning,
Arzulap ziminda öz makan tutqan.
Yaratqan Alladin xislet janliqqa,
Ajizni yep yashash bu pani dunya.
Shu sewep riqabet janliqla ara,
Tügimes majralar, bu keng ziminda.
Insanmu ularning qismidur, shunga,
Öz ara majrada tökidu qanla.
Insangha bérligen éqil paraset,
Jimige ghojuliq Alladin ata.
Ammaki uningda hayatliq menpet,
Jimige oxshashla hemmidin ela.
Bek ajiz insanni yaratti Alla,
Shir, pildek yuq uning jismani küchi,
Berdash yoq uningda issiq-soghaqqa,
Toshqanni qoghlapmu yitelmes puti.
Chirayi insanning ne qimmetke ige?
Sansizdur güzellik tebiet ichre.
Bek qisqa hayati bu pani dunya,
Isteydu menggülik u baqi dunya.
Madda we rohiyet jughmisi alem,
Qulluqda bash égip tursa aldida.
Ne kérek Allagha u ajiz adem?
Ne üchün yaratti, ne mexsed anda?
Jimini rohiyet jismetlik*(3) tazim,
Eyletti biricham topraq aldida?
Közge ilmay söletlik qilmidi tazim,
Biriblis ademge, ne sewep anda?
Bilmidi sheytan mexsidin Alla,
Qoghlandi hözridin shuan dozaqqa
Dimekdur sheytandin insan jiq ela,
Uningda Allaning xisliti dena.
Bolsimu jismani ajiz yaralghan,
Chüshinish we ijad xisliti berpa.
Shu sewep janliq we jansiz yaralghan,
Bash egken ademge ikila dunyada.
Hayatliq hajiti insan jemleshti,
Irqi we milletke bollindi ula.
U topla parchilap bölüp ziminni,
Öz ara ornatti menpeti chigra.
Til, ypziq, xas adet ular ijadi,
Ayrimliq hörliki hemmidin ela.
Belki bu, Allaning mexset mahiyiti,
Yaratqan ademini arzulap dunya.
Qur’anda bar ayet: «Saqla jayingni,
Kapirdur muslimning jayin tartqanla.
Jehet qil, yurtingdin qoghla kapirni,
Bu perzdur, jenniti bolar qurbanla».
Arzulap qoghda sen yurtungda barni,
Janliq we jansizning türlirin saqla.
Hajetsiz körenglep alma sen janni,
Tengpungluq shertini buzma, sen saqla.
Hemmige jay bergen yaratqan Alla,
Tengpungluq ichide berpa bu dunya.
Yoqatsang birsini bügün biperwa,
Apetlik yoqular etisi barla.
Dimek bu, muslimning asasi qerzi,
Jeng qilish, qan töküsh, kapirgha qarshi.
Düshmenning aldida igilgen béshi,
Muslimning iblisqa qilghan tazimi.
Basmighan muslimning makan, jayini,
Qewimge kapir dep, yarliq asma sen.
Biguna qanlarni jengde tökishni,
Jehet dep, muslimgha adet qilma sen.
Kim kapir? Kim muslim? Allagha ayin,
Allaning ilkide ajiz bende sen.
Biguna qan töküp, azma imandin,
Peqetla yurtingni saqla basqundin.

Élingni kapirdin saqlashqa atlan,
Hörlükni hemmidin bil ela haman.
Séni we yurtungni depsende qilghan,
Kapirning piyini köydir musulman.
Chüshenmey qerzini ibadet qilghan,
Allagha emes u, sadiq musulman.
Oqughan namazni, hetta hej qilghan,
Musulman emes u, kapirdur haman.
***

Jehetning menasin uyghur tilida,
Xelqimge men sadiq bayan eylidim.
Ger bolsa nuxsanla kechürgin Alla,
Uyghurgha hörlik bek ela dep bildim.

1994- yil,

Moskwa.

__________________________
(1) mae — maeyetlik
(2) don zhuan — znaperes.
(3) roeyetlikler — perishtiler.